Անահիտ աստվածուհու արձանի բրոնզե գլուխը և ձեռքը
Լոնդոնի Բրիտանական Թանգարանում պահվում է հին Հայաստանից սերող զարմանահրաշ մի արտեֆակտ՝ Անահիտ աստվածուհու արձանի բրոնզե գլուխը և ձեռքը: Այս գտածոները համարվում են ուշ շրջանի եզակի նմուշներ և թվագրվում են մ.թ.ա. 2-4-րդ դարերով։
Անահիտը հայկական դիցաբանության մեջ եղել է պտղաբերության, արգասավորության, ծննդաբերության, վաղ շրջանում նաև ռազմի աստվածուհին։ Դուստրն է Արամազդի, իսկ որոշ տվյալների համաձայն՝ կինը։
Նրան կոչել են Ոսկեմայր, Սնուցող մայր, Մեծ տիկին, Ոսկեծղի, Ոսկեմատն։ Անահիտի գլխավոր տաճարը գտնվել է Բարձր Հայքի Եկեղյաց գավառի Երիզա ավանում, որտեղ նրա պաշտամունքն այնքան էր տարածված, որ ամբողջ գավառը կոչվել է նաև Անահիտական։
Անահիտ աստվածուհու բրոնզե գլուխը, ինչպես նաև մեկ ձեռքը հայտնաբերվել են 1872 թվականին Սադակ գյուղի մոտ՝ Յուսուֆ անունով մի ծերունու կողմից, մոտ 2 ֆուտ (0.61 մ) խորության վրա։ Այնուհետև գտածոները ձեռք է բերել Կոստանդնուպոլսում հնաոճ իրերի վաճառքով զբաղվող ազգությամբ հույն Սավաս Կուգյումցօղլուն։ Վերջինս էլ այն վերավաճառել է Ֆոթիադես Բեյին, որը Օսմանյան կայսրության դեսպանն էր Իտալիայում: Ֆոթիադեսը այն տարել է Հռոմ, որտեղ այն վաճառել է իտալացի ոսկերիչ և հնաոճ իրերի վաճառքով զբաղվող Ալեսանդրո Կաստելանիին, իսկ նա էլ իր հերթին այն վաճառել է Բրիտանական Թանգարանին 1873 թվականին:
Անահիտ աստվածուհու արձանի բրոզնե գլուխը
2024-ի սեպտեմբերի 21-ին Հայաստանի պատմության թանգարանում աստվածուհու արձանի կտորները կներկայացվեն «Մայր աստվածություն. Անահիտից Մարիամ» ցուցադրության շրջանակներում։ Ցուցադրությունը կտևի մինչև 2025 թվականի մարտի 21-ը։
Այս իրադարձությունը, անշուշտ, կարևոր քայլ է հայկական ժառանգության տարածման, գնահատման և ուսումնասիրության գործում:
Անահիտը 5000 դրամանոց հայկական թղթադրամի վրա, որը շրջանառվում էր 1995-ից 2005 թվականներին
Անահիտ աստվածու արձանի մասունքները ավելին են քան սոսկ գտածոները, նրանք Հայաստանի հարուստ պատմության և մշակութային ժառանգության վկայությունն են: Անահիտի ճանապարհորդությունը Սադակից մինչև Բրիտանական Թանգարան, և այժմ արդեն Երևան, մի պատմություն է, որը արժե պատմել ու վերապատմել:
Լուսանկարներ
You May Also Like
The Tallest Stalin Statue Ever Erected
The Biggest Bank Robbery in the Soviet Union
The Real Story Behind the Movie The Lost City of Z
On Reinhold Messner’s book “The Crystal Horizon: Everest – The First Solo Ascent”
Hiking Guide to Climbing Mount Azhdahak
Molokans in Armenia
The movie Seven Years in Tibet is based on Heinrich Harrer’s eponymous book
Goran Kropp's Ascent to K2 Mountain
